بررسی تأثیر مدیریت سرمایه در گردش جسورانه بر ثروت سهامداران شرکت‌های پذیرفته شده در …

چکیده:
مدیریت سرمایه در گردش نقش مهمی را در عملکرد بهتر شرکت‌ها بازی می‌کند. لذا تعیین سیاست‌های مناسب در این جهت می‌تواند تأثیر بیشتر و بسزائی داشته باشد. چراکه هرچه عملکرد شرکت‌ها بهتر گردد ارزش آن‌ها نیز افزایش می‌یابد. از این رو می‌تواند گفت ثروت سهامداران نیز افزایش پیدا خواهد کرد. تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر مدیریت سرمایه در گردش جسورانه بر ثروت سهامداران شرکت‌های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران، صورت پذیرفته است. برای آزمون ارتباط بین متغیرهای پژوهش از مدل‌های رگرسیون چندمتغیره خطی استفاده شده است. همچنین دو فرضیه برای پژوهش تدوین گردید. نمونه آماری پژوهش شامل ۱۳۷ شرکت طی سال‌های ۱۳۸۸ لغایت ۱۳۹۲ (بازه ۵ساله) تعداد مشاهدات ۶۸۵ سال- شرکت است. یافته‌های پژوهش حاکی از این‌است که سیاست‌های سرمایه‌گذاری جسورانه بر ثروت سهامداران اثر مثبت دارد و بر ۶۵ درصد تغییرات آن تأثیر دارد. درباره فرضیه دوم میتوان گفت سیاست‌های تأمین مالی جسورانه بر ثروت سهامداران اثر منفی دارد و ۶۳ درصد تغییرات ثروت سهامداران به وسیله سیاست‌های جسورانه تأمین مالی اتفاق می‌افتد.
واژه‌های کلیدی
مدیریت سرمایه در گردش جسورانه، مدیریت جسورانه سرمایه در گردش، مدیریت سرمایه‌گذاری جسورانه، مدیریت تأمین مالی جسورانه، ثروت سهامداران
فصل اول
کلیات تحقیق
 
مقدمه
بیش از صد سال است که مدیریت مالی به عنوان یک رشته علمی دستخوش تحولات عمدهای شده است و هر روز گسترش بیشتری پیدا کرده و حوزههای مختلف آن به صورت تخصصیتر در آمده و به فعالیت خود ادامه میدهند. در سدهی گذشته شرکتهای تولیدی- صنعتی مقادیر زیادی کالا به طور انبوه تولید کرده و سودهای کلانی بردهاند. این امر باعث شد مسائل برنامهریزی و کنترل به ویژه از نظر قدرت نقدینگی، به تدریج در مدیریت مالی مورد توجه قرار گیرد و مدیریت سرمایه در گردش به صورت یک بخش مهم از مدیریت واحد تجاری در بیاید. سرمایه در گردش از اقلام ساختار مالی هر واحد انتفاعی تلقی میشود. مدیریت سرمایه در گردش عبارت است از مدیریت منابع و مصارف وجوه که در تداوم فعالیت و حداکثر نمودن ثروت سهامداران تاثیر بسزایی دارد سیاستها و رویههایی که خط مشی مدیران مالی را به وجود میآورند، مبتنی بر این فرض میباشند که شرکت برخی از تصمیمات اصلی را گرفته و آن‌ها را به اجرا در آورده است (مدرس و عبدالله‌زاده، ۱۳۸۸). این تصمیمات شامل تعیین و انتخاب نوع کالا و خدمتی است که باید عرضه شود و نحوه تأمین مالی (برای تهیه داراییهای ثابت) شرکت است که این تصمیمات در فرآیند سودآوری شرکت در بلندمدت نقش اصلی و تعیین کننده ایفا میکند؛ بنابراین سیاستهای سرمایه در گردش اصولاً، با هدف افزایش سود هر سهم تعیین نمیشود بلکه مدیران بدنبال کسب نقدینگی مطلوب‌اند تا بتوانند در سایه آن اهداف سودآور شرکت را تامین کنند تا از این طریق برای سهامدارن خلق ثروت نماید.
۱-۲) بیان مسئله
دنیای اقتصادی به سرعت در حال تغییر و تحول میباشد. تغییرات سریع فنآوری همگام با افزایش رقابت جهانی مسئولیت مدیران را در فعالیتهایشان سنگینتر میکند. یکی از فعالیتهای مدیران، تصمیمگیری میباشد. مسئله تصمیمگیری در تمام زمینه‌های امور مالی به چشم میخورد و این قاعده از مدیریت سرمایه در گردش مستثنی نیست (مدرس و عبدالله‌زاده، ۱۳۸۸).
از نظر زمانی می‌توان دارایی‌ها و بدهی‌ها را به دو طبقه کوتاه‌مدت (جاری) و بلندمدت (غیرجاری) تقسیم‌بندی کرد. همانطور‌که در متون مدیریت مالی بیان‌شده است، دارایی‌های جاری را سرمایه در گردش و مابه‌‌التفاوت دارایی‌های جاری و بدهی‌های جاری را سرمایه در گردش خالص می‌نامند. یکی از مسائل اساسی مدیریت مالی اداره انواع دارایی‌های و بدهی‌های جاری است. در تئوری، دارایی‌های جاری معمولاً نسبت دارایی‌های ثابت بازده کمتری دارند. بدهی‌های جاری نیز در مقایسه با سایر انواع روش‌های تامین مالی از هزینه کمتری برخوردارند. بنابراین ترکیب دارایی‌ها و بدهی‌های جاری نسبت به یکدیگر و نسبت به مجموع دارایی‌ها بسیار مهم است زیرا نامناسب بودن آن به دلیل کسب بازده کم یا ایجاد هزینه زیاد موجب کاهش ارزش شرکت می‌شود. لذا مدیران مالی باید اولاً ترکیب مناسبی بین دارایی‌های جاری و کل دارایی‌های از یک طرف و کل بدهی‌ها و بدهی‌های جاری و حقوق صاحبان سهام از طرف دیگر ایجاد کند، ثانیاً در ارتباط با اجزای تشکیل‌دهنده سرمایه در گردش و میزان هریک به گونه‌ای تصمیم بگیرد که در نهایت هدف حداکثرسازی ارزش شرکت را تحقق بخشد (مدرس و عبدالله‌زاده، ۱۳۸۸). بنابراین، مدیریت سرمایه در گردش عبارتست از اداره انواع دارایی‌های جاری و بدهی‌های جاری و تعیین مقدار بهینه برای هریک.
در این بین مدیران واحدتجاری در شرایط و موقعیت‌های مختلف دست به اقدامات و اِعمال سیاست‎های متفاوتی می‌زنند تا سرمایه ‌در‌ گردش را مدیریت نمایند که می‌تواند این سیاست‌های به‌صورت جسورانه باشد که پیامد آن کسب سود (تعهدی) بیشتر است؛ از قبیل بلندمدت کردن دوره وصول مطالبات به نیت افزایش فروش نسیه (گیل و بیگر^[۱]، ۲۰۱۳). از این رو، بازار براساس سود ابرازی واحدتجاری از خود واکنش نشان داده که این امر بر قیمت سهام در بازار تأثیر داشته که نتیجه‌ای جزء افزایش (یا کاهش) ثروت برای سهامداران نخواهد داشت (گول^[۲] و همکاران، ۲۰۱۲). اهمیت سرمایه در گردش از این حقیقت نشأت می‌گیرد که سطوح سرمایه در گردش، بر روی سودآوری و سطح ریسکی که شرکت می‌تواند متحمل شود تأثیر داشته و در نهایت بر ارزش شرکت مؤثر خواهند بود. بحران‌های نقدینگی اخیر اهمیت مدیریت و کنترل سرمایه در گردش را پر رنگ‌تر می‌کند. مدیران برای رسیدن به سرمایه در گردش بهینه باید بده بستان بین بیشینه سازی سودآوری و نقدینگی را کنترل کنند. از یک مدیریت سرمایه در گردش بهینه انتظار می‌رود که به‌صورت مثبت برای شرکت خلق ارزش کند. تحقیقات تجربی نشان داد که مدیریت سرمایه در گردش کارا، ارزش بازار یک شرکت را افزایش می‌دهد؛ در نهایت تأثیر مثبتی بر ارزش صاحبان سهام دارد (ساندی^[۳] و همکاران، ۲۰۱۲). حال مسئله‌ای که برای سرمایه‌گذاران مطرح است این می‌باشد که آیا سیاست‌های جسورانه مدیریت سرمایه در گردش تأثیری بر ثروت آن‌ها دارد. براین‌اساس مسأله اصلی پژوهش حاضر بررسی تأثیر مدیریت سرمایه در گردش جسورانه بر ثروت سهامداران در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است.
۱-۳) اهداف تحقیق
مدیریت سرمایه در گردش عبارت است از ترکیب بهینه اقلام سرمایه در گردش یعنی دارایی‌های جاری و بدهیهای جاری، میباشد. مدیران واحدهای انتفاعی در شرایط مختلف با توجه به عوامل درونی و بیرونی واحد انتفاعی و با توجه به ریسک و بازده، باید راهبرد مناسبی را برای داراییهای جاری و بدهیهای جاری انتخاب نمایند. بررسی، کنترل و برنامهریزی درباره اقلام سرمایه در گردش به منظور انتخاب بهترین راهبرد در مدیریت و تعیین سیاستهای مناسب توسط مدیران واحدهای تجاری، لازم می‌باشد تا از این طریق ثروت سهامداران افزایش یابد.
لذا برای پژوهش حاضر دو هدف مطرح می‌باشد:
تبیین تأثیر سیاست‌های سرمایه‌گذاری جسورانه بر ثروت سهامداران.
تبیین تأثیر سیاست‌های تأمین مالی جسورانه بر ثروت سهامداران.
استفاده‌کنندگان و کاربران تحقیق می‌توانند شامل مدیران و سیاست‌گذاران بازار سرمایه، سرمایه‌گذاران و تحلیل‌گران مالی باشند. همچنین محققین و دانشگاهیان نیز می‌توانند در پیشبرد اهداف پژوهشی خود نیز از نتایج تحقیق حاضر منتفع گردند.
۱-۴) اهمیت موضوع تحقیق
نقش بورس اوراق بهادار تهران در اقتصاد هر کشور مهم و با اهمیت می‌باشد. بررسی عملکرد مالی و نظارت بر وضعیت مالی بورس اوراق بهادار تهران، برای سپردهگذاران، مالکان، سرمایه‌گذاران بالقوه، مدیران و البته تنظیم‌کنندگان بازار با اهمیت قلمداد میشود. امروزه هرگونه تحول در بورس اوراق بهادار میتواند تا حد زیادی بر فعالیتهای تجاری کشور تأثیرگذار باشد. بطوری‌که بعد از آغاز مجدد بورس اوراق بهادار شاهد تغییرات محسوسی در اقتصاد کشور بوده است.
باتوجه به اینکه سهامداران به‌دنبال سرمایه‌گذاری مطمئن می‌باشند و سیاست‌های مدیریت در سرمایه در گردش بر منافع آن‌ها مؤثر است (گیل و بیگر، ۲۰۱۳). در این پژوهش به بررسی اثر سیاست‌های مدیریت در سرمایه در گردش جسورانه با ثروت سهامداران پرداخته می‌شود.
۱-۵) سؤالات تحقیق
این تحقیق در پی یافتن پاسخی برای سوال تحقیق مبنی بر تعیین ارتباط بین سیاست‌های مدیریت سرمایه در گردش جسورانه با ثروت سهامداران است. بر این اساس سؤالات زیر مطرح می‌گردد:
سوال ۱: چه تأثیری سیاست‌های سرمایه‌گذاری جسورانه^[۴] (AIP) مدیریت سرمایه در گردش بر ثروت سهامداران دارد؟
سوال ۲: چه تأثیری سیاست‌های تامین مالی جسورانه^[۵] (AFP) مدیریت سرمایه در گردش بر ثروت سهامداران دارد؟
۱-۶) فرضیه‌های تحقیق