پژوهش – بررسی تاثیر ارزش اطلاعاتی نوع سوم معیارهای ریسک نقدینگی بازل- قسمت ۸

همانگونه که قبلاً نیز اشاره گردید نسبت‌های مالی معمولاً بر ۴ دسته طبقه‌بندی می‌شوند:
الف) نسبت‌های نقدینگی
ب) نسبت‌های اهرمی (بدهی)
ج) نسبت‌های فعالیت (کارآیی)
د) نسبت‌های سود‌آوری
الف -نسبت‌های نقدینگی
نسبت‌های نقدینگی توانایی مؤسسه را نسبت به پرداخت تعهدات کوتاه مدت نشان می‌دهد.
نسبت جاری
= نسبت جاری
این نسبت نشان دهنده این است که دارایی‌های جاری چند برابر بدهی‌های جاری است در واقع این نسبت به منظور ارزیابی توانایی مؤسسه در پرداخت بدهی‌های جاری از محل دارایی‌های جاری محاسبه می‌شود.
هرچقدر این نسبت بالاتر باشد به این معنی است که یا دارایی‌های جاری زیاد است و یا بدهی‌های جاری کم است، که از نظر مؤسسه و مخصوصاً از نظر اعتباردهندگان کاملاً مطلوب است، زیرا اعتبار دهندگان اطمینان حاصل می‌کنند که مؤسسه توانایی بازپرداخت بدهی‌های خود را خواهد داشت.
نسبت آنی (سریع)
= نسبت آنی(سریع)
بدهی‌های جاری
برای محاسبه این نسبت ابتدا دارایی‌های جاری را به دو بخش تقسیم می‌نماییم:
۱- دارایی‌های جاری سریع: دارایی‌های هستند که برای تبدیل شدن به وجه نقد نیازمند زمان زیاد نیستند مثل وجوه نقد، مواد اولیه صندوق، بانک، فروش و…
۲- دارایی‌های جاری غیر سریع: دارایی‌های هستند که برای تبدیل شدن به وجه نقد نیازمند زمان هستند و در اصل دارایی‌های دیر نقد شدنی را تشکیل می‌دهند مثل موجودی کالا و پیش پرداختها
نسبت آنی، آزمون دقیق تر نسبت نقدینگی است و در مقایسه با نسبت جاری محافظه‌کارانه‌تر به نظر می‌رسد برای اینکه در این نسبت، دارایی‌های که جهت نقد شدن به زمان نیاز دارند، کنار گذاشته می‌شوند و توانایی مؤسسه در بازپرداخت بدهی‌ها با استفاده از دارایی‌های سریع محاسبه می‌گردد.
این نسبت هرچه بیشتر باشد وضعیت نقدینگی شرکت بهتر است بالا بودن این نسبت باید تا حدی باشد که باعث از دست رفتن فرصت‌های سرمایه‌گذاری نگردد.
ب. نسبت‌های اهرمی
نسبت‌های اهرمی نشان دهنده میزان استفاده از بدهی در ساختار سرمایه و تأمین مالی مؤسسه است این نسبت همچنین توان مؤسسه را در پرداخت تعهدات کوتاه مدت و بلند مدت نشان می‌دهد در اندازه‌گیری میزان ریسک مالی شرکت از این نسبت بیشتر استفاده می‌شود.
الف) نسبت بدهی
= نسبت بدهی
این نسبت نشان دهنده این است که چه مقدار از کل دارائی‌های ما را بدهی تشکیل می‌دهد بالا بودن این نسبت یعنی استفاده بیشتر از بدهی در ساختار سرمایه که از نظر شرکت مطلوب نخواهد بود و این به معنای کاهش قدرت پرداخت بدهی‌هاست. معمولاً اعتبار دهندگان نسبت بدهی پایین را ترجیح می‌دهند زیرا بالا بودن این نسبت به معنای بالا بودن ریسک مالی شرکت است. هر چه ریسک مالی شرکت بالا باشد احتمال ورشکستگی و کاهش قدرت پرداخت بدهی‌های نیز افزایش خواهد یافت و به همین دلیل است که اعتبار دهندگان نسبت پایین را ترجیح می‌دهند.
مطلوبیت بدهی زیاد در ساختار سرمایه به علت کم هزینه بودن این اهرم و ایجاد سپر مالیاتی برای شرکت است.
. نسبت مالکانه
= نسبت مالکانه
نسبت مالکانه نشان دهنده میزان مالکیت دارندگان سهام نسبت به کلیه دارایی‌های شرکت است یعنی اینکه چه مقدار از سرمایه کل شرکت را مالکان شرکت تأمین کرده‌اند.
مثلاً اگر کل دارایی‌های شرکت ۱۰۰ واحد پولی باشد که ۲۵ واحد پولی حقوق صاحبان سهام و ۷۵ واحد پولی بدهی (وام یا اوراق قرضه منتشره) باشد نسبت بدهی ۷۵% و نسبت مالکانه ۲۵% خواهد بود.
نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام
= نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام
این نسبت نشان می‌دهد که در مقایسه با وجوهی که از طریق صاحبان سهام تأمین شده چه مقدار از منابع مالی توسط بدهی بدست آمده است این نسبت هرچه پایین‌ باشد بهتر و دارایی ریسک مالی کمتر است زیرا پایین بودن این نسبت به معنای پایین بودن بدهی‌ها و یا بالا بودن حقوق صاحبان سهام است.
نسبت پوشش هزینه‌های بهره
سود قبل از کسر بهره و مالیات(سود عملیاتی)
= = نسبت پوشش هزینه‌های بهره
هزینه بهره
این نسبت تعداد دفعاتی را که سود قبل از کسر بهره و مالیات می‌تواند هزینه را پوشش دهد نشان می‌دهد. این نسبت توان شرکت را در پرداخت هزینه‌های مالی را نشان می‌دهد. و به نسبت واریز بهره نیز معروف می‌باشد این نسبت هرچه بیشتر باشد مطلوب‌تر است زیرا توان موسسه درپرداخت هزینه‌های مالی بالاتر خواهد بود. و این نسبت نشان می‌دهد که شرکت تاچه حد می‌تواند کاهش در سود را تحمل نماید(صفری، ۱۳۷۶).
ج. نسبت‌های فعالیت (کارآیی)
این نسبت‌ها میزان مشارکت حسابها در تحقق فروش را نشان می‌دهد. به عبارت دیگر این نسبت‌ها نحوه استفاده مؤثر از منابع موجود را مشخص می‌نماید. نسبت‌های فعالیت (کارآیی) عبارتند از:
نسبت گردش موجودی کالا
نسبت دوره گردش موجودی کالا
نسبت گردش مجموع دارایی‌ها
نسبت گردش حسابهای دریافتنی
نسبت گردش دارایی‌های ثابت
نسبت دوره وصول مطالبات
نسبت دوره عملیات