سامانه پژوهشی – بررسی تاثیر ارزش اطلاعاتی نوع سوم معیارهای ریسک نقدینگی بازل- قسمت ۹

د. نسبت‌های سود‌آوری
نسبت‌های سود‌آوری میزان سود‌آوری شرکت را در یک دوره نشان می‌دهند. توانایی تحصیل سود و بازده کافی سرمایه‌گذاری معیار سلامت مالی و مدیریت مؤثر شرکت است.
بطور کلی نسبت‌های سود‌آوری پر چهار مبنا تهیه می‌گردند:
سود‌آوری بر مبنای فروش
سود‌آوری بر مبنای سرمایه‌گذاری
سود‌آوری بر مبنای ارزش بازار هر سهم
سود‌آوری بر مبنای سهام
هـ . نسبت‌های سود‌آوری بر مبنای فروش
این نسبت‌ها میزان سود شرکت را در مقابل فروش اندازه‌گیری می‌کنند. که این نسبت‌ها شامل:
۱) حاشیه سود ناخالص
۲) حاشیه سود خالص
۱) حاشیه سود ناخالص
سود ناخالص
فروش خالص
= حاشیه سود ناخالص
این نسبت نشان دهنده درصد باقیمانده هر ریال فروش پس از کسر هزینه‌های عملیاتی است. در ضمن این نسبت عملکرد شرکت در قیمت‌گذاری محصول و کنترل هزینه‌های تولید را نشان می‌دهد. این نسبت هرچه بالاتر باشد مطلوب‌تر است چون نشان‌دهنده درصد سود ناخالص بیشتر است.
۲) حاشیه سود خالص
سودخالص
فروش خالص
= حاشیه سود خالص
این نسبت سود‌آوری هر ریال فروش، پس از کسر هزینه عملیاتی و مالی را نشان می‌دهد. این نسبت هرچه بالا‌تر باشد مطلوبتر است چون نشان‌دهنده درصد سود خالص بالاتر خواهد بود همیشه حاشیه سود خالص > حاشیه سود ناخالص است به این نسبت بازده فروش نیز گفته می‌شود (صفری، ۱۳۷۶).
نسبت‌های سود‌آوری بر مبنای سرمایه‌‌گذاری
این نسبت بازده سرمایه‌گذاری شرکت را اندازه‌گیری می‌کند که این نسبت شامل:
بازده مجموع دارائی‌ها
سود خالص
= نرخ بازگشت سرمایه گذاری= بازده مجموع دارائی‌ها = ROI
کل دارایی ها
این نسبت، نشان دهنده این است که در برابر هر ریال دارایی (سرمایه‌گذاری) چه مقدار سود خالص بدست می‌‌آید. روشن است که هرچه این نسبت بالاتر باشد به منزله استفاده بیشتر از دارائی‌ها و کسب سود بیشتر است.
۲) بازده حقوق صاحبان سهام^[۲۷]
سود خالص
= بازده حقوق صاحبان سهام = ROE
این نسبت نشان می‌دهد که در برابر هر ریال از حقوق صاحبان سهام چه مقدار بازده بدست آمده است. این نسبت هرچه بالاتر باشد از دیدگاه صاحبان سهام مطلوبتر است زیرا نشان دهنده توانایی سود‌آوری مؤسسه خواهد بود.
نسبت‌های سود‌آوری بر مبنای ارزش بازار هر سهم
این نسبت بازده نقدی و قیمتی سهام را اندازه‌گیری می‌کند (صفری، ۱۳۷۶).
۱) بازده قیمتی سهام
۱۰۰×  = بازده قیمتی سهام
نشان دهنده بازده‌ای است که بخاطر تغییر قیمت سهام طی یک دوره عاید سهامداران می‌شود. این بازده الزاماً مثبت نیست و می‌تواند منفی هم باشد.
۲) بازده نقدی سهام
(درصد) : ۱۰۰ × =  = بازده نقدی سهام
این نسبت میزان درصد بازده سهام را بر مبنای سود نقدی تقسیمی ارزیابی می‌کند.
۳) نسبت قیمت به سود
= نسبت قیمت سه سود
این نسبت دیدگاه سهامداران را در خصوص سهام شرکت ارزیابی می‌کند بالا بودن این نسبت مطلوب است زیرا نشان می‌دهد که به تصور عدم سرمایه‌گذاران شرکت آینده خوبی خواهد داشت و از چشم انداز رشد بالا و سود‌آوری آتی برخوردار خواهد بود.
نسبت‌های سود‌آوری بر مبنای سهام
این نسبت بازده حقوق صاحبان سهام را اندازه‌گیری می‌کند. که این نسبت شامل:
نسبت سود هر سهم^[۲۸]