بررسی رابطه بین ویژگی های شخصیتی و انتخاب رشته ورزشی در ورزشکاران …

.به طوری که پژوهش‌های کاژتنا و همکاران (۲۰۰۴ )، دوبرسک و بارتلینگ (۲۰۰۸ )، فیلهو همکاران (۲۰۰۵)، بشارتی نیا ( ۱۳۸۸)، هادی پور (۱۳۸۵)؛ ویلی و همکاران (۲۰۰۳) بیانگر رابطه بین ویژگی های شخصیتی باثباتی – بی ثباتی و انتخاب نوع رشته ورزشی هستند که با تحقیق حاضر همسو می‌باشند. کاژتنا و همکاران (۲۰۰۴ ) با استفاده از مقیاس پنج عاملی شخصیت، شخصیت را بین ورزشکاران رشته های ورزشی با ریسک زیاد بررسی کردند و نتیجه گرفتند ورزشکاران رشته های با ریسک زیاد در عامل ثبات احساسات نمره های بیشتر و در عامل وظیفه شناسی و گشودگی نمره کمتری در مقایسه با ورزشکاران رشته های با ریسک کم کسب کردند. دوبرسک و بارتلینگ (۲۰۰۸) در تحقیقی به عنوان «پیوند بین نوع شخصیت و ورزش‌ها» ورزشکاران چهار رشته مختلف (سه رشته انفرادی و یک رشته تیمی) را با غیر ورزشکاران مقایسه کردند. نتایج نشان داد ورزشکاران رشته های تیمی بیش از ورزشکاران رشته های انفرادی عصبی و ناپایدارند. فیلهو همکاران (۲۰۰۵) بین ورزشکارن رشته های انفرادی (شنا و جودو) و رشته های تیمی (والیبال و بسکتبال) از لحاظ ویژگی های شخصیتی بازداری، تحریک پذیری، پرخاشگری، خستگی پذیری، شکایت‌های جسمانی و نگرانی‌های سلامتی تفاوت معنی داری وجود دارد. بشارتی نیا (۱۳۸۸) ورزشکاران ورزش‌های انفرادی نسبت به ورزشکاران گروهی از نظر وجدان و استقلال به طور قابل توجهی بالاترند. همچنین تفاوت معنی داری بین دو گروه در روان رنجوری و برون گرایی مشاهده شد. بر این اساس می‌توان نتیجه گرفت که ویژگی های شخصیتی در ورزشکاران انفرادی و گروهی متفاوت هستند.
هادی پور (۱۳۸۵ ) نشان داد که بین ویژگی های شخصیتی درون گرایی – برونگرایی و باثباتی – بی ثباتی ورزشکاران رشته های گروهی و انفرادی تفاوت معنی داری وجود دارد که البته در مورد ویژگی های شخصیتی درون گرایی – برونگرایی با نتایج تحقیق حاضر هم خوانی ندارد.
لورین (۲۰۰۹)؛ روگال و همکاران (۲۰۰۶)؛ پارسایی (۱۳۹۰)؛ اعتماد نیا و بشارت (۲۰۱۰) و عبدلی (۱۳۷۳) به نتایج متفاوتی دست یافتند. اعتماد نیا و بشارت (۲۰۱۰) نتیجه گرفتند که ورزشکاران ورزش‌های انفرادی در وظیفه شناسی و خود پیروی و ورزشکاران ورزش‌های تیمی در هم سازی و روابط اجتماعی بهتر بودند. در این پژوهش تفاوت معنی داری بین دو گروه در عوامل روان رنجور خویی، برونگرایی و انعطاف پذیری به دست نیامد که البته از نظر ویژگی برونگرایی نتیجه آن با تحقیق حاضر همسو می‌باشد. .حلاجی (۱۳۷۶ ) در مقایسه ویژگی های شخصیتی ورزشکاران نخبه مرد رشته های شنا، کشتی، فوتبال، بسکتبال در سطوح برونگرایی و روان رنجوری اختلاف معنی داری مشاهده نکرد که در این تحقیق نیز از نظر ویژگی برونگرایی نتیجه آن با تحقیق حاضر همسو می‌باشد.
شاید بتوان گفت در تحقیقات مختلف از آنجایی که از جامعه و نمونه‌ها و روش‌های آماری متفاوتی استفاده نموده‌اند به نتایجی متفاوت نیز رسیده‌اند. عدم هم خوانی یافته های پژوهش حاضر با برخی از تحقیقات قبلی، نشانگر فرصت‌های رشد برابر در بین ورزشکاران رشته های مختلف ورزشی می‌باشد که آنها را قادر ساخته به سطح بالایی از مهارت ورزشی دست یابند. از طرفی می‌توان گفت که داشتن استعداد ورزشی در افراد مختلف متفاوت است و در اثر برخورد با محیط‌های ورزشی غنی که انگیزه را در افراد بالا می‌برد به تدریج موجب تحول در روان و رفتار افراد می شود و بر این اساس به خودباوری و ثبات شخصیتی دست می‌یابند؛ لذا با توجه به اینکه ارتباط بین ویژگی های شخصیتی و رشته های مختلف ورزشی به اثبات رسیده است منطقی به نظر می‌رسد که انتخاب رشته های ورزشی که بر مبنای ابعاد شخصیتی مورد توجه قرار می‌گیرد بتواند مبین لزوم استعداد یابی و هدایت افراد جهت انتخاب رشته های ورزشی مناسب باشد و لازم است مدیران و مربیان و دست اندر کاران ورزشی در انتخاب ورزشکاران به متغیر های روان شناختی مذکور توجه لازم را مبذول دارند.
۵-۲- نتیجه گیری نهایی
متغیر های روان شناختی و آگاهی از نوع ویژگی شخصیتی در افراد می‌تواند کنترل کننده بسیاری از حرکات و رفتار های نا متعارف و دغدغه های ذهنی ورزشکاران در عرصه های مختلف ورزشی و حتی زندگی روزمره آنها باشد. متغیر های مورد استفاده در این پژوهش از جمله عواملی هستند که می‌توانند مدیران و مربیان ورزشی با شناسایی آنها نیروهای ورزشی خود را در راه یادگیری و اجرای مهارت‌ها یاری دهند. همچنین ویژگی های شخصیتی و اثرات آنها بر نتایج مسابقات و عملکرد ورزشکاران از موضوعاتی است که مدیران و مربیان ورزشی باید از زوایای مختلف بر آنها اشراف داشته باشند و با آگاهی از این ویژگی‌ها و تأثیر آنها بر نتیجه و عملکرد ورزشی و کنترل و تنظیم آنها بتوانند ورزشکاران را به سطح اجرایی مورد نظر هدایت نموده و به نتایج بهتری دست یابند. بر این اساس آگاهی و شناخت از نوع شخصیت ورزشکاران مبتدی نیز می‌تواند نقش مهم و تعیین کننده ای در انتخاب آنها برای ادامه فعالیت در یکی از رشته های ورزشی انفرادی یا گروهی در سطح حرفه ای داشته باشد.
۵-۳- محدودیت‌های پژوهش
۵-۳-۱- محدودیت‌های کنترل شده

1. امکان دسترسی آسان به افراد ورزشکار، به خصوص در رشته های انفرادی وجود نداشت. به همین دلیل زمان زیادی را در انجام تحقیق صرف می‌نمود.

۵-۳-۲- محدودیت‌های غیر قابل کنترل

1. زمینه ذهنی و روانی آزمودنی‌ها در حین پاسخگویی به پرسشنامه قابل کنترل نبود.

پیشنهاد های تحقیق
۵-۴- پیشنهاد های کاربردی
– با توجه به اینکه اکثر قابل توجه ای از ورزشکار ران درون‌گرا بودند برای استعداد یابی و جذب افراد به رشته های مختلف ورزشی، توصیه می‌شود به ویژگی های شخصیتی آنها توجه شود تا با روحیه آنها سازگاری داشته باشد و و حضور آنها در رشته ورزشی انتخاب شده تداوم داشته باشد.
– به دلیل اینکه صفات شخصیتی در برخی از رشته های ورزشی (تکواندو و بسکتبال) در برخی از صفات متفاوت‌تر از دیگر رشته‌ها بود توصیه می‌شود مدیران و مربیان برنامه های آموزشی را بر اساس خصوصیات شخصیتی ورزشکارانشان برنامه ریزی کنند.
– توصیه می‌شود مدیران و مربیان ورزشی با تکمیل پرسشنامه شخصیتی و تعیین نوع ویژگی شخصیتی افراد آنها را به سمت رشته های ورزشی هدایت کنند.
– در استعداد یابی های ورزشی، ویژگی شخصیتی افراد نیز ملاک قرار داده شود.
۵-۵- پیشنهادات پژوهشی
– برای درک بهتر رابطه ویژگی های شخصیتی و انتخاب رشته های ورزشی توصیه می‌شود این تحقیق در رشته های ورزشی دیگری هم انجام شود.
– تحقیق در جامعه بزرگ‌تری انجام شود و نفرات بیشتری با سطوح مهارتی متفاوتی را در بر گیرد تا بتوان محاسبات آماری را بر روی افرادی که در دو انتهای پیوستار هستند، انجام داد.
– تحقیق بر روی هر دو جنسیت به طور جداگانه انجام شود تا جزئیات بیشتری روشن شود.
تحقیقی مشابه در مورد ورزشکاران سایر رشته های ورزشی انجام شود.
منابع
فارسی
اسمیت، ادوارد و همکاران (۱۳۸۸). زمینه روانشناسی هیلگارد. جلد دوم. ترجمه نصرت الله پور افکاری، تهران: انتشارات آینده سازان آب.
– اشمیت، ریچارد. ای (۱۳۷۶).یادگیری حرکتی و اجرا از اصول تا تمرین. ترجمه مهدی نمازی زاده و سید محمد کاظم واعظ موسوی. تهران : انتشارات سمت.
ـ اتکینسون، ریتال و همکاران ( ۱۳۸۱ ). زمینه روانشناسی. ترجمه‌ی محمد تقی براهنی. تهران، انتشارات رشد.
ـ آیزنک، اچ. جی. ویلسون، گلن (۱۳۶۹). خودشناسی، ترجمه‌ی شهاب الدین قهرمان. تهران: انتشارات شباویز.
– آیزنک، هانس. یورگن (۱۳۷۷). واقعیت و خیال در روانشناسی. ترجمه محمد تقی براهنی؛ و نیسان گاهان. تهران: انتشارات رشد. چاپ دوم.
– انوری، حسن (۱۳۸۱ ). فرهنگ بزرگ سخن. تهران: انتشارات سخن.
– پارسایی، نسربن (۱۳۹۰). «ارتباط برخی متغیرهای روان شناختی با عملکرد کمانداران ماهر».پایان نامه دکتری، تهران: دانشگاه شهید بهشتی. دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی.
– پروین، لارنس. اوجان، اولیر. بی (۱۳۸۱). شخصیت نظریه و پژوهش. ترجمه محمد جعفر جوادی و پروین کدیور. تهران:انتشارات آییژ. ویرایش هشتم
– حاتمی، حجت و همکاران (۱۳۹۲). «مقایسه سطوح خود شیفتگی بین دانشجویان ورزشکار ملی پوش، غیر ملی پوش و دانشجویان غیر ورزشکار» نشریه رشد و یادگیری حرکتی – ورزشی. چاپ پنجم، شماره چهار، ص ص ۱۲۴-۱۲۲٫
– حلاجی، محسن (۱۳۷۶ ). «بررسی و مقایسه ویژگی های شخصیتی ورزشکاران نخبه رشته های شنا، کشتی، فوتبال و بسکتبال باشگاه های تهران». پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران. دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی.
– خبیری، محمد. میرنصوری، رحیم (۱۳۷۳). بررسی صفات شخصیتی ورزشکاران مرد رشته های انفرادی و گروهی و مقایسه آنها با یکدیگر، پایان نامه، دانشگاه تربیت مدرس.
– ریویر، کلود (۱۳۷۹) «درآمدی بر انسان شناسی» ترجمه ناصر فکوهی، تهران: نشر نی.
– راس، آلن آ (۱۳۸۲). روانشناسی شخصیت (نظریه‌ها و فرایندها) ترجمه سیاوش جمالفر، تهران : نشر روان. چاپ چهارم.
– ربر، آرتور. س. (۱۳۶۸)، فرهنگ روان شناسی، تهران؛ انتشارات رشد.
– ریموند، توماس (۱۳۷۰).روانشناسی ورزشی. ترجمه حسین سروری. تهران: انتشارات یگانه.
– راس، آلن آ، (۱۳۹۲). روانشناسی شخصیت (نظریه‌ها و فرایندها) ترجمه سیاوش جمالفر، ویرایش دوم، چاپ ششم، انتشارات بعثت.
-زارع، سمیه و محمد صادق (۱۳۹۰). نقش ورزش در رشد شخصیت. سایت فدراسیون جمهوری اسلامی ایران، کد خبر ۵۴۲٫
– ساعتچی، محمود (۱۳۵۶). اصول روانشناسی. تهران: انتشارات امیرکبیر.