سایت مقالات فارسی – مشارکت سیاسی زنان در ایران پس از انقلاب چالش‌ها و راه کارها۹۲- قسمت …

فرهنگ سیاسی محدود^[۴۳]: ویژگی کلی فرهنگ سیاسی محدود بدین گونه می‌باشد:
– افراد نسبت به نظام سیاسی خودآگاهی ندارند یا خودآگاهی آنان بسیار اندک است.
– افراد دارای انجماد فکری و عدم قدرت تحلیل و ریشه یابی مسایل اند.
– افراد به ندرت راجع به مسایل سیاسی صحبت می‌کنند.
– تقاضایی از طرف مردم در برابر حکومت وجود ندارد.
– افراد به علت عدم وجود نهاد‌های تجمع و بیان خواسته‌ها در فرآیند سیاسی تأثیر گذار نیستند.
– افراد بیشتر به واحدهای خویشاوندی و گروههای قومی وابسته‌اند تا جامعه.
– افراد در برابر مؤسسات حکومتی احساس ضعف و ناتوانایی دارند.
فرهنگ سیاسی تبعی^[۴۴]: ویژگی‌های کلی این نوع از فرهنگ نیز بدین قرار می‌باشد:
– افراد در این نوع از فرهنگ سیاسی نسبت به نقش‌های گوناگون حکومت آگاهند.
– تصور روشنی از خواسته‌های خود از حکومت دارند.
– از راههای نفوذ بر نظام سیاسی آگاهی ندارند.
– مشکلاتشان را اکثراً از طریق بزرگتر‌ها حل و فصل می‌کنند.
– به نظام سیاسی و حکومت خود افتخار نمی‌کنند.
– اعتراض تؤام با ترس نسبت به حکومت دارند.
– احساس عدم توانایی مشارکت در سیاست بر آنها غلبه یافته است.
– اکثراً در حالت انفعال به سر می‌برند.
– راجع به مسایل ملی بحث می‌کنند اما در شأن رعیت نه شهروند.
– رفتارهایی سیاسی شان ترکیبی است از: فرصت طلبی، انفعال، اعتراض سرپوشیده و ترس(بشیریه،۱۵۹:۱۳۸۴).
فرهنگ سیاسی فعال یا مشارکتی^[۴۵]: خصوصیات این نوع از فرهنگ به قرار زیر می‌باشد:
– وجود افراد آگاه و ساختارهای تجمیع و بیان خواسته‌ها موجب گردیده تا ارتباط بین نخبگان با مردم زیاد و مستمر باشد.
– افراد بر مؤثر بودن فعالیت خود در نحوه تصمیم گیری و اجرای آن اعتقاد دارند.
– افرادی که در این فرهنگ‌ها رشد می یابند افراد مشارکت جو بوده وحوزه تفکرآنها بسیار متنوع است زیرا از توانایی کافی برای شناخت مسایل برخوردار بوده و به علت وجود نهادهای تجمع و بیان خواسته‌ها ارزیابی صحیح از کارکردهای نظام دارند(قوام،۱۳:۱۳۷۱).
– افراد در این گونه از فرهنگ سیاسی، از عضویت در گروههای داوطلبانه، احزاب سیاسی و یا حمایت و همکاری با آنها استقبال می‌کنند.
– اغلب افراد در چند سازمان داوطلبانه خیریه و مانند آن عضویت دارند.
– مردم خود را شهروند دانسته نه تابع آن.
– افراد به فعالیت‌های انتخاباتی و شرکت در آن علاقه مندند.
– مردم نسبت به یکدیگر و همچنین نسبت به حاکمان اعتماد نسبتاً زیادی دارند.
– در صورت لزوم از سیستم حکومتی حمایت کرده و یا به آن اعتراض می‌کنند(آلموند و دیگران،۷۳:۱۳۷۶-۷۱).
در حقیقت در گونه شناسی فرهنگ سیاسی گابریل آلموند و سیدنی وربا، فرهنگ محدود یا کوچک اندیش به عنوان سطح پایین، فرهنگ سیاسی تبعی به عنوان سطح میانی و فرهنگ سیاسی مشارکتی به عنوان سطح بالا تعریف شده‌اند. آلموند، بهترین توصیف از فرهنگ سیاسی محدود را غیر ملی بودن آن می‌داند. وی معتقد است فرهنگ سیاسی محدود یا کوچک اندیش به عنوان یک مقوله فرهنگی، فی نفسه طبعی غیر دموکراتیک دارد. در این گونه از فرهنگ سیاسی، مسیر یک طرفه برای نفوذ از رأس امور سیاسی به سوی پایه‌های اجتماع در جریان است و ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی در برابر بدنه اصلی سیاست در بهترین حالت منفعل و در بدترین حالت رو به زوال است. در حالی که در فرهنگ مشارکتی هر فرد در عرصه عمومی عهده دار نقشی فعال است(almond& verba,1963:19).
در این میان، نکته مهم این است که در هیچ جامعه‌ای از جهان معاصر، نوع ایده آل این فرهنگ‌ها دیده نمی‌شود بلکه امروزه نوعی آمیخته از سه نوع فرهنگ سیاسی در جوامع وجود دارد که عبارت اند از:
فرهنگ سیاسی محدود- تبعی، تبعی – مشارکتی و محدود- مشارکتی.
ویژگی جوامع دارای فرهنگ سیاسی محدود- تبعی به شرح زیر می‌باشد:
– افراد از وابستگی‌های سیاسی محلی و فرهنگ سیاسی محدود خارج شده‌اند.
– افراد به صورت انفعالی در فعالیت‌های سیاسی شرکت می‌کنند.
– افراد نسبت به نظام حکومتی وفادارند.
– جامعه فاقد کانال‌های مشارکتی مثل احزاب و گروههای ذی نفوذ است.
– در صورت وجود احزاب در جامعه، به دلیل فرهنگ حاکم از کارایی کافی برخور دار نیستند.
ویژگی جوامع دارای فرهنگ سیاسی تبعی – مشارکتی نیز به شرح زیر است: