مردمانی که سینما نمی روند
آمار و ارقام واسه هر حرفه، صنعت و حتی هنری لازمه و می تونه در ادامه راه کارساز باشه. در سینمای ایران اما آمار و ارقام از دیر باز تا کنون در دو وضعیت خلاصه شده: «می فروشه» یا «نمی فروشد» و آمار فروش هم مشکی س ایه که تکلیف این دو وضعیت رو روشن می کنه.
با این حال دو روز پبش در نشستی پژوهشی آمار و ارقامی ارائه شده که دونستن اش دست کم می تونه هر اون کس رو که تقریباً علاقه ای به سینمای ایران داره به روز کنه.
نهمین نشست از سلسله نشست‌های پژوهشی مدرسه ملی سینمای ایران با موضوع «مخاطب و آمار فروش در سینمای ایران»در محل مدرسه برگزار شد.
شروع کننده این نشست که عصر روز سه‌شنبه دوم شهریورماه برگزار شد، ارائه خلاصه پژوهشی از محمد مهدی داودی بود و در ادامه مجید مسچی مدیرعامل موسسه سینماشهر به عنوان سخنران و سعید قطبی‌زاده به عنوان مجری کارشناس حضور داشتن.
مهدی داودی در مورد تحقیق خود با عنوان «بررسی وضعیت اقتصادی سینمای ایران» به سخنرانی پرداخت.
ایشون گفت: «دلیل طرح موضوع وضعیت اقتصادی سینمای ایران جواب به این سوال بود که وقتی به آمار فروش سینما طی سی سال گذشته نگاه می‌اندازیم از مخاطب ۸۰ میلیون نفری رسیده‌ایم به ۱۰ میلیون. یعنی ۷۰ میلیون از مخاطبان خودمون رو با وجود افزایش علاقه مندان از دست داده‌ایم. موارد زیادی در این کاهش مخاطب نقش داشته‌ان که اونا رو به پنج دسته تقسیم می‌کنیم: قیمت کالا یا خدمت، درآمد خریدار، تعداد خریدار، جنسای جانشین یا مکمل و سلیقه مخاطب. هر وقت جنسای مکمل یا جانشین قیمت کمتری از کالای اصلی داشته باشن، خریداران به سمت اون گرایش پیدا می‌کنن که در بخش خرید بلیط سینما، می تونیم از اجناس شبکه نمایش خونگی، صدا و سیما و رسانه‌های تصویری و اینترنت به عنوان کالای جانشین نام ببریم».
داودی بعد مقایسه‌ای در مورد قیمت بلیت سینما در طول سالیان گذشته انجام داد: «سال ۱۳۶۱ میانگین قیمت بلیت سینما ۲۹ تومن و سال ۱۳۹۱، ۳۸۰۰ تومن بوده، یعنی ۱۳۱ برابر افزایش. این نسبت در طول ۵۰ سال در سینمای آمریکا هشت برابر بوده.
با مقایسه قیمت بلیت سینماها و افزایش درآمد مردم به این نتیجه می‌رسیم که جایی که قیمت بلیت کاهش پیدا می‌کنه، تعداد بلیت فروخته شده بیشتر می‌شه و برعکس. قیمت بلیت در کشور ما با سرعت بیشتری نسبت با درآمد مردم بالا رفته. اگه بخوایم به نقش جنسای جانشین اشاره کنیم، در سال ۶۵-۱۳۶۴ که فروش بلیت بالایی داشته‌ایم صدا و سیمای قوی نداشتیم. الان تاثیر ماهواره و دی‌ایشون‌دی ارزون فیلم‌ها رو نباید ندیده بگیریم. همین عوامل باعث شده تا فروش سینماهایمان کاهش پیدا کنن.»
مجید مسچی که امسال سال یازدهم مدیریت موسسه سینماشهر رو پشت سر می‌گذاشت تنها سخنران نشست مدرسه ملی سینمای ایران بود که پشت میکروفون قرار گرفت.
ایشون مدیر موسسه سینما شهر ،آمار جالبی از وضعیت مخاطب و فروش سینمای ایران و مقایسه اون با کشورای دیگه ارائه کرده. براساس این آمار،۵۰ درصد از فروش سینمای ایران در سال ۹۴ واسه پنج سینما بوده و ایرونی‌ها به شکل متوسط هر پنج سال یه بار سینما می‌روند.
مسچی در این نشست گفته: «به جای پرداختن به آمار و ارقام خام، به نظرم استناد به شاخص‌های مشخص که از این آمار به دست اومده باشه امکان مقایسه و آزمایش رو واسه ما جفت و جور می‌کنه. حدودا با ۱۴ یا ۱۵ شاخص سر و کار داریم که اولین شاخص، تعداد بیننده س که به شکل هرساله ارائه می‌شه.»
مهم‌ترین بخش‌های آمار ارائه شده به وسیله مسچی رو مرور می‌کنیم:
– بالاترین تعداد بیننده در دنیا به مربوط به کشور هنده که سینمای اون در سال گذشته دو میلیارد و ۱۰۰ میلیون فروش بلیط داشته.
سینمای ما اما در سال گذشته ۱۳ میلیون و ۴۰۰ هزار بیننده داشت که پیش‌بینی می‌شه تا آخر امسال به ۲۵ تا ۳۰ میلیون نفر برسه.
– رقم فروش سینماها در آمریکا بالغ بر ۱۱ میلیارد دلار و چین ۶ میلیارد و ۸۰۰ میلیون بوده.
این در حالیه که فروش کل سینمای ایران در سال ۹۴ حدود ۲۰ میلیون دلار بوده و شایدً تا آخر امسال با در نظر گرفتن استقبال مخاطبان از فیلم‌ها، به ۶۰ میلیون دلار می‌رسد.
– هر شهروند آمریکایی در سال ۳٫۷ مرتبه به سینما می‌رود اما در سال ۹۴ هر ایرونی ۰٫۲ مرتبه به سینما رفته؛ یعی شهروندان ما بطور میانگین هر پنج سال یه‌بار به سینما می‌روند. این رقم با رشد خوبی که امسال داشته شایدً به نیم دفعه در سال می‌رسد.
– هزینه هر شهروند واسه سینما رفتن هم عامل مهمیه، این که هر شهروند در سال بطور متوسط چقدر واسه سینما رفتن پول می‌دهد. این رقم با تقسیم فروش کل بر تعداد جمعیت به دست میاد. در آمریکا هر شهروند ۳۲ دلار در سال و در ایران حدود ۰٫۳ دلار در سال واسه سینما خرج می‌کنه که شایدً تا آخر سال به ۰٫۸ دلار می‌رسد.
– قیمت بلیت سینما در ایران ۱٫۷ دلاره در حالی که در انگلستان به ۱۱ دلار می‌رسد. از طرفی در انگلستان در سال ۲۲۰ بلیت واسه هر صندلی سینمای فروخته می‌شه و در ایران پارسال ۱۵۹ بلیت بود که رقم قابل توجهیه.
– پردیس سینمایی کورش با ۱۱ سالن و دوهزار و ۵۲۰ صندلی، پرفروش‌ترین سینمای کشوره و بعد از کورش، پردیس آزادی، پردیس ملت و پردیس هویزه مشهد قرار دارن. نکته باحال اینه که به نظر می‌رسد عمر سینماهای یدونه سالنه به پایان رسیده باشه و اولین سینمای یدونه سالن در این رده بندی در رتبه هفدهم قرار داره.
– ۵۰ درصد از فروش سینمای ایران در سال ۹۴ واسه پنج مجموعه س و ۵۰ مورد مشخص بیشتر از ۹۰ درصد گردش سینمای ما رو به خود اختصاص میدن.
یعنی از حدود ۲۵۰ سالن سینمای ایران، ۲۰۰ سالن چیزی کمتر از ۱۰ درصد گردش مالی کل رو در اختیار دارن.
– سینمای کوروش در چهار ماه گذشته فروش ماهانه دو میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومن، پردیس آزادی با یک و نیم میلیارد تومن، پردیس ملت با ۹۳۲ میلیون، پردیس هویزه مشهد با ۹۳۱ میلیون و پردیس زندگی هم ۶۳۷ میلیون متوسط فروش ماهانه داشته‌ان.